JoostSneller.jpg

Joost Sneller (D66): ‘Het gaat wethouders om vertrouwen en stabiliteit’

In het gure politieke klimaat van 2025 staan wethouders in de frontlinie van de lokale democratie. In een opzienbarend gesprek met de Wethoudersvereniging, schetst Joost Sneller (D66), woordvoerder Binnenlandse Zaken, een beeld van lokale bestuurders die worstelen met een samenleving die steeds onrustiger wordt.

Wethouders zijn de vooruitgeschoven post van de overheid, vaak het eerste aanspreekpunt voor burgers. Van vuilnis ophalen tot schoon water, van werkgelegenheid tot asielopvang: alles komt op hun bord, vooral nu Den Haag problemen over de schutting gooit.

Voor de bus gegooid

‘Wethouders worden voor de bus gegooid,’ stelt Sneller. De spreidingswet, bezuinigingen op het Gemeentefonds en onvoorspelbare Haagse besluiten maken hun werk zwaarder. Een recent rapport benadrukt dit: drie op de vier wethouders hebben te maken met maatschappelijke onrust. Dit is geen nieuw fenomeen, maar de intensiteit is zorgwekkend. ‘Vroeger was er ook onrust,’ zegt Sneller, ‘maar nu is het een andere orde. Mensen voelen zich niet gehoord, en de overheid toont zich vaak handelingsonmachtig.’

Die onrust komt niet alleen uit Den Haag, benadrukt Sneller. Wereldwijde spanningen, zoals protesten in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, en de nasleep van corona hebben een onderstroom van ongemak gecreëerd. In Nederland stapelen issues zich op: van woningnood tot stikstofproblematiek. Wethouders staan op bewonersavonden oog in oog met gefrustreerde burgers, terwijl ze afhankelijk zijn van Haagse financiën en beleid. ‘Het is wrang dat een goede relatie met Den Haag soms belangrijker lijkt dan verantwoording afleggen aan je eigen raad,' verzucht Sneller.

Oplossingen

Toch ziet hij oplossingen. Stabiliteit is cruciaal. Wethouders hebben behoefte aan voorspelbaar beleid, zoals een consistent Gemeentefonds en duidelijkheid over subsidies voor woningbouw of gezondheidszorg. ‘Zelfs als je het niet eens bent met een regeerakkoord, wil je weten waar je aan toe bent,’ zegt hij. Daarnaast pleit hij voor een herijking van de verhoudingen tussen Rijk en gemeenten. Nu zijn wethouders vaak pionnen in een Haags schaakspel, terwijl ze juist meer autonomie verdienen, zegt Sneller.

Hij kijkt ook naar de democratie zelf. Hij betreurt de stilstand in hervormingen, zoals de invoering van constitutionele toetsing en een moderner kiesstelsel. ‘Mensen moeten meer invloed krijgen op hun volksvertegenwoordiging,’ vindt hij. Een correctief referendum en burgerfora kunnen helpen om het vertrouwen te herstellen. Lokaal bestuur speelt hierin een sleutelrol: inwoners willen meer zeggenschap over hun leefomgeving.

Voor Sneller is dit persoonlijk. Zijn werk in Myanmar, waar hij democratieopbouw ondersteunde, leerde hem hoe kwetsbaar rechtsstaten zijn. ‘In Nederland nemen we rechtszekerheid voor lief, maar kijk naar de VS. De agenda van Trump lijkt op die van Wilders. Als we niet investeren in democratie, raken we vrijheid en welvaart kwijt.’ Hij lanceerde daarom eerder deze maand een democratisch offensief om Nederland weerbaarder te maken, Project 2026.

Wethouders, concludeert Sneller, verdienen een responsieve overheid die problemen aanpakt, van woningbouw tot zorg. ‘Als we laten zien dat we luisteren én handelen, nemen we onrust weg.’ Met een optimistische blik hoopt hij op een constructieve coalitie na de verkiezingen, met partijen als CDA en GroenLinks-PvdA. Alleen met stabiliteit, autonomie en vertrouwen kunnen wethouders hun cruciale rol waarmaken in een gepolariseerde tijd.

 

Joost Sneller (1982, Haarlem) is D66-Tweede Kamerlid sinds 2017, woonachtig in Den Haag. Met een achtergrond in politicologie (Utrecht), internationale betrekkingen (Johns Hopkins) en notarieel recht (Leiden), begon hij als assistent van D66-Kamerlid Lousewies van der Laan. Hij was raadslid in Den Haag (2010-2014) en directeur van de Hans van Mierlo Stichting (2016-2017). Sneller focust op justitie, financiën en democratische vernieuwing, met initiatiefwetten voor slimmere straffen en kiesstelselhervorming. Zijn werk in Myanmar inspireerde Project 2026, een plan voor een weerbare rechtsstaat. Als hardloper en analytische denker strijdt hij voor een inclusieve democratie. Voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober 2025 staat Sneller op de kandidatenlijst van D66 op plek 5. Leden stemden hem omhoog van plek 10 op de advieslijst.

De afgelopen (demissionaire) regering-periodes heeft de Wethoudersvereniging met vallen en opstaan en op veel fronten succesvol bewindslieden en parlementariërs voorzien van input namens alle 1400 wethouders in Nederland, en die lid zijn van de vereniging. Met de verkiezingen voor de Tweede Kamer en de Gemeenteraad op de radar, spreken Hendrik-Jan Overmeer en Gerard van Mourik met parlementariërs die er toe doen voor de Wethoudersvereniging. In deze derde aflevering zijn zij in gesprek met Joost Sneller van D66.

JoostSneller.jpg